رهیافت های معماری سنتی تبریز برای ساخت و ساز ایمن پس از زلزله (مطالعه موردی: کاربست کلاف های چوبی در معماری خانه های قاجاری)

نویسنده

  • محمدباقر کبیرصابر استادیار پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران،
چکیده مقاله:

هدف نوشتار حاضر تبیین اصول مهندسی زلزله در معماری سنتی تبریز و به‌خصوص مرحلة تاریخی بازسازی‌های پس از زمین‌لرزة ویرانگر سال 1193 هجری ‌قمری است. اهمیت موضوع بحث در این است که پس از زمین‌لرزة مذکور، ارتقای پایداری فیزیکی ساختمان‌ها از طریق بهبود سیستم‌های ساخت، به بخشی از فرهنگ معماری شهر تبدیل شده و یکی از فنونی که در این راستا به‌عنوان راهکار جدی مورد توجه قرار گرفت و پیشرفت داده شد، فن تسلیح ساختمان‌ها به شبکه مهندسی شدة چوبی (کلاف‌های چوبی) بود. در مقالة حاضر مشخص می‌شود که این رویکرد فنی، حاصل تفکر خلاق معماران بومی برای پیش‌نهادن راه حلی برای برطرف نمودن بخشی از ضعف‌های ساختمان‌سازی رایج در آن زمان بود. تکنیک مورد بحث در ظرف زمانی خود، نشان از تدبیر و هوشمندی معمارانی داشت که از زلزله درس آموخته و برای مقابله با آن راهکار اندیشیده بودند؛ راهکارهایی که مبانی‌شان امروزه نیز با دستاوردهای نوین مهندسی زلزله تطابق دارد. اما مسئلة اصلی مقاله پاسخ به دو سؤال است: (الف) سانحة زلزله چگونه و به چه میزان در بهبود تصمیمات سازه‌ای معماران سنتی شهر مؤثر بود؟ (ب) کلاف‌بندی چوبی به‌عنوان رهیافتی اجرایی در تحقق ساخت و ساز ایمن، مبتنی بر چه اصولی بود؟ کار حاضر یک تحقیق کیفی است که به اقتضای سرشت موضوع، با روش تحقیق تفسیری-تاریخی به انجام رسیده است.      

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

استفاده از سامانه های ایستا و غیرفعال خورشیدی جهت ایجاد آسایش حرارتی در طرح معماری خانه های سنتی تبریز

مناطق اقلیمی و شرایط آب و هوایی متفاوت، بشر را بر آن داشته تا با ارائه راه‌حل‌ها و شیوه‌های مختلف به دنبال بهترین شرایط حرارتی برای خود باشد. از طرفی امروزه معضلات مربوط به سوخت‌های فسیلی و آلودگی‌های ناشی از آن، موجب تمایل مضاعف بشر به استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر جهت ایجاد آسایش حرارتی شده است. با کنکاشی در ساختار فضایی و کالبدی معماری خانه‌های سنتی می‌توان نمود راهکارهای متنوع را در بهره‌گ...

متن کامل

بررسی هندسه و تناسبات طلائی در معماری ایران (نمونه مطالعاتی: خانه های سنتی شهر تبریز)

بنیاد طبیعت و چیزهایی که در آن هستند بر پایه تناسبات ویژه پی­ریزی شده است و بشر از گذشته های دور در پی کشف این تناسبات بوده است، تا هم به کنجکاوی خود پاسخ دهد و هم از این تناسبات در آفریده های خویش بهره گیری کند. از طرفی هندسه ابزاری مناسب جهت نظم بخشیدن به معماری و برقراری روابط آگاهانه میان اجزای بنا با یکدیگر است تا در عین مرکب بودن، یکپارچگی فضا را به عنوان یک ترکیب خلاق و هدفمند میسر سازد....

متن کامل

بررسی الگوهای پایداری در معماری خانه های سنتی مهریز

در جهت ایجاد محیطی پایدار و مناسب زندگی انسان، معماری کویری ایران به اصول و روشهایی دست یافته است که نه تنها تخریب و ضایعه ای را بر محیط تحمیل نمی کند ؛ بلکه فراتر از آن به عنوان عامل کمال بخشیدن به ماده نیز ایفای نقش می نماید . بررسی ویژگی های طراحی کالبدی معماری کویر و مصالح و روشهای اجرایی، نشان میدهد که در طراحی معماری، علاوه بر استفاده از   پتانسیلهای محیطی، از آلودگی و تخریب محیط ...

متن کامل

محرمیت در معماری خانه های دزفول (مطالعه موردی:دوران قاجاریه)

معماری ساختمان ها برای پاسخ به نیازهای فرهنگی و محیطی افراد طراحی شده است، هر بخشی از جامعه در طرح این معماری تاثیر می گذارد. تأکید اسلام بر محرمیت و حجاب سبب شده که این مشخصه بر تمامی ابعاد اجتماعی و فرهنگی که یکی از نمودهای آن معماری است اثر گذارد .محرمیت نه تنها ضوابطی را علاوه بر ضوابط دیگر بر مسکن سنتی اعمال کند، بلکه به عنوان مهمترین معیارهای ساخت قلمداد شود. هدف اصلی این پژوهش شناخت میزا...

متن کامل

نمود اندیشه های اخلاقی-حقوقی در طرح معماری خانه های سنتی ایران

طرح معماری خانه­های سنتی ایران از عوامل مختلفی چون مذهب، فرهنگ، ویژگی­های جغرافیایی، اجتماعی تأثیر پذیرفته است. در این میان توجه به ارزش­ها و اصول اخلاقی و حقوقی برگرفته از احکام دین اسلام باعث کارکردهای معنوی و آرامش­بخش مسکن سنتی شده است. هدف پژوهش بررسی نمود اندیشه­های اخلاقی-حقوقی در ساختار فضایی خانه­های سنتی می­باشد. از این­رو سوال تحقیق این است که، در ساختار فضایی خانه های سنتی ایران اصو...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 6  شماره 11

صفحات  59- 70

تاریخ انتشار 2013-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023